Chos dbyings rin po che'i mdzod/Chapter 4/Commentary

།།དེ་ལྟར་དཔེས་ཉེ་བར་བསྟན་པས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ན། རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པ་ནི། །ཀུན་འདུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །སྣང་བ་མ་ཡིན་སྣང་བའི་ཆོས་ལས་འདས། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་སྟོང་པའི་ཆོས་ལས་འདས། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད། །མེད་པ་མ་ཡིན་འཁོར་འདས་ཀུན་ལ་ཁྱབ། །ཡོད་མེད་མ་ཡིན་ལྷུན་མཉམ་གདོད་མའི་དབྱིངས། །ཕྱོགས་དང་རིས་མེད་གཞི་རྩ་དངོས་པོ་མེད། །རིག་པའི་ངོ་བོ་བསམ་བརྗོད་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྲུབ་ལ། འཁོར་འདས་ཀུན་ལ་ཡེ་ནས་ཁྱབ་པ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། སྐྱེ་བ་མེད་པས་འགག་པ་མེད། །འཛིན་པ་མེད་པས་རང་སར་གྲོལ། །དམིགས་པ་མེད་པས་སྤྲོས་པ་མེད། །བྱས་པས་མ་བྱུང་ཀུན་ལ་ཡོད། །འདུས་མ་བྱས་པས་རྣམ་དག་དབྱིངས། །འཛིན་པའི་ཐ་སྙད་ཆོས་དང་བྲལ། །རང་བཞིན་མེད་པས་བརྗོད་དང་བྲལ། །ཡང་དག་ཆོས་ཉིད་རིག་པའི་ཀློང༌། །ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ཡབ་ཀྱི་ངང༌། །ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པས་ཡུམ་གྱི་དབྱིངས། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ལ། །བསྟན་དུ་མེད་པའི་ལུང་ཆེན་གནས། །བཏང་གཞག་བྲལ་བའི་ཆོས་སྐུ་ལ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་གསལ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་ཀློང་དཀྱིལ་ནས། །རིག་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་འཕྲོ། །སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཀློང་དཀྱིལ་ནས། །རང་བྱུང་ཤེས་རབ་མིག་གསལ་བ། །ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཉག་གཅིག་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དག་ལ་གདལ་བ་ཆོས་ཉིད་དུ་རྫོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། རྒྱུན་ཆད་མེད་པས་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀློང༌། །འཕོ་དང་འགྱུར་མེད་མཁའ་དབྱིངས་ཡེ་ནས་གདལ། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དཔེ་ཟླ་མེད་པའི་དོན། །མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཐིག་ལེ་གཅིག་ཏུ་འདུས། །མ་ངེས་ཀུན་ཁྱབ་ཕྱོགས་མཐའ་ཡོངས་ཀྱི་མེད། །དབྱིངས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལྷུན་གྲུབ་གདལ་ཁྱབ་ཆེན་པོ། ཀུན་འདུས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་ཡིད་བཞིན་གཏེར་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་ཡེ་ནས་གནས་པ་ནི། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སྐུ་གཅིག་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྣང༌། །སྐུ་གཅིག་འགྲོ་དོན་མཐར་ཕྱིན་པ། །སྐུ་གཅིག་སྣང་བ་སྐུ་ཏུ་སྟོན། །སྐུ་གཅིག་མཐའ་ལ་མི་གནས་པ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །བསམ་གཏན་སྙིང་པོའི་ཚིག་ལས་འདས། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྐུ་ཉིད་གསལ། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཆོད་གཉིས་སྣང་བྲལ། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་སྐུ་དོན་མི་འགྲུབ། །མཐའ་གཉིས་མི་གནས་རང་གསལ་ཆེ། །ཕྱག་རྒྱའི་རྡོ་རྗེ་འགྱུར་བ་མེད། །མི་བསྐྱོད་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་བྱུང་བའི། །ཡང་དག་གཞུང་ཉིད་རབ་བརྟན་སྐུ། །ཐིག་ལེ་སྣ་ཚོགས་སྐུ་ཡི་དབྱིག །མཚོན་ལྡན་དཀྱིལ་འཁོར་སྐུ་གསུམ་རྫོགས། །བྱ་བྱེད་མེད་པས་དབྱིངས་དང་ལྡན། །གཅིག་ལས་མི་གཡོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །གཉིས་སུ་མ་ཡིན་རང་སྣང་ཡུལ། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་གཉིས་ལས་འདས། །འཛིན་པའི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས། །དཀྱིལ་འཁོར་རྡོ་རྗེ་ཡིད་བཞིན་གཏེར། །མཐའ་ལ་མི་གཡོ་མཉམ་པའི་ངང༌། །གོལ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་རྟོག་པ་སངས། །བྱས་པས་མ་བྱུང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །བཟུང་བས་མི་ཟིན་ཆུ་ཟླ་འདྲ། །ཐུགས་རྗེ་ཐབས་ལ་རང་སྣང་བས། །ཉི་མ་དང་ནི་ཟེར་བཞིན་དུ། །ཤེས་རབ་རྩལ་གྱིས་རབ་གནས་པས། །དོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་མཐའ་ཡས། །སྐུ་ཡི་སེམས་ཉིད་སྟོང་བདག་མེད། །ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་སྐྱེ་འཇིག་བྲལ། །བསམ་འདས་ཆོས་ཉིད་ཞི་བ་སྟེ། །སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཞིང་དུ་གྲོལ། །རང་བྱུང་སྐུ་ཡི་རྣམ་པར་དག །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དམ་ཚིག་ལས། །རིག་པའི་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་སྣང༌། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་ལ་ཡོད་ཀྱང་སྐལ་བ་ཅན་འགའི་ཡུལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། ལྷུན་མཉམ་མི་གཡོ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་གདུང༌། །འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དབྱིངས་མཆོག་རབ་འབྱམས་འདི། །ཚིག་གིས་མཚོན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཤེས་རབ་ཀློང་རྡོལ་སོ་སོ་རང་རིག་ཡུལ། །བསམ་བརྗོད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །མཚོན་དང་མི་མཚོན་མེད་པར་ཐག་བཅད་དེ། །སྒོམ་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་རྙེད་པས། །བྱིང་རྒོད་རྣམ་རྟོག་དགྲ་བོ་བསད་མ་དགོས། །རིག་པའི་རང་ངོ་ལྟ་སྒོམ་རྩོལ་སྒྲུབ་ལས་འདས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་གདུང་སྟེ། འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དབྱིངས་མཚོན་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི། སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་བསམ་བརྗོད་སྤྲོས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྨད་བྱུང་རྒྱལ་པོ་ལས། བསམ་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས། །བསམ་དང་བརྗོད་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས། ཆོས་ཉིད་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཤེས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སོ་སོ་རིག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། །སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མི་འགག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དག་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་གཅོད་ལ་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གཅོད་ལ་ཤེས་བྱ་ཡིན་ཏེ་བདེན་པ་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའང་ཁ་ཕྱིར་ལྟས་འཆད་པ་ཙམ་ལས་འཐད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། དོན་རང་ཐོག་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཚིག་གོ། །འདིར་ནི་བློས་བསམས་ན་སྤྲོས་པ་ཡིན་པས་དྲན་བསམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་རྫས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བློས་བསམ་བརྗོད་མེད་པར་གནས་དུས་དོན་རང་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་པས་རང་རིག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་དོད་དམ་དུ་གནས་པ་ཉིད་དུས་དེར་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་རང་བབས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེ་པོར་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་ནི་ཡང་རབ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་གདུང་འཛིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་གང་ཟག་དེ་ཡང་བྱ་བྲལ་འབད་རྩོལ་ཞིག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། རང་བཞིན་ཡོད་མེད་བརྟག་དཀའི་སེམས་ལ་རེག་ནུས་ཤིང་མ་བསམས་འཁྲུལ་པ་ཞིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །བྱ་བྲལ་གླེན་པའི་ཤུགས་འཆང་བློ་བདེ་བ། །སྤྲོས་མེད་ནམ་མཁའི་ཡིད་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བྱོས། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡང་ན་ངང་རིང་ཤུགས་དལ་བ། །ལྷུག་པ་གླེན་པའི་ལྷོད་ཡོད་པ། །རྟོག་པ་ཆུང་ཞིང་རང་བཞིན་དལ། །ལུས་ངག་བྱ་བ་བྲལ་བ་དང༌། །ཤེས་རབ་ལྡན་པས་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་ནས་རིག་པ་ཉིད་རང་སོར་གནས་སམ། འཆར་རམ། བྱིང་རྒོད་ལ་སོགས་པ་ཅི་བྱུང་ཡང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རོལ་པ་ཙམ་ལས། གོལ་སྒྲིབ་ལོགས་སུ་བསལ་དུ་མེད་དེ། གོལ་སྒྲིབ་དེ་ཉིད་རིག་པ་མ་རྟོགས་པ་གཞན་གཅིག་བྱུང་བ་མེད་ལ། རིག་པ་ཡིན་ནས་ཆོས་སྐུ་བྱ་བྲལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་གནས་པས། །རིན་པོ་ཆེ་གསེར་གླིང་དུ་ཕྱིན་དུས་གསེར་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ས་རྡོ་ངན་པ་བཙལ་ཡང་མི་རྙེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉོན་ཅིག །སྔ་རབས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །རང་གི་སེམས་ལས་གཞན་དུ་ཆོས་བཙལ་མེད། །ཇི་བཞིན་པ་ལ་འཆོས་པར་བྱེད་མ་མྱོང༌། །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྒོམ་མ་མྱོང༌། །རང་སེམས་མི་རྟོག་པ་ཡིས་གྲུབ་པ་ཡིན། །ད་ལྟར་བཞུགས་དང་སླད་ཀྱིས་འབྱོན་པ་ཡང༌། །རྟོག་མེད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང༌། བདེ་ཆེན་གདལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀློང་དཀྱིལ་ན། །མི་རྟོག་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གནས། །ཆོས་ཉིད་སྣང་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །རིག་པས་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་མ་བྱེད་ཅིག །ངང་ལ་གནས་པས་གཡོ་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །རང་བཞིན་གནས་པས་སུས་ཀྱང་བཅོས་སུ་མེད། །མ་བཙལ་ཇི་བཞིན་པ་རུ་གནས་པ་དེ། །བྱ་བ་མེད་པ་ལས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསྟེན། །ཞེས་སོ། །རང་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་བྱིང་རྒོད་མི་སྲིད་དེ། །རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། རང་བཞིན་བསམ་གཏན་བར་མེད་ལ། །བྱིང་རྒོད་མེད་པ་ཡ་རེ་མཚན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་བབས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་བསམ་གཏན་མ་བསྒོམས་ཆུ་བོ་རྒྱུན་དུ་ཤེས་པ་དེ་ལ་གང་ཡང་ཆོས་ཉིད་དུ་འཆར་བས་གོལ་སྒྲིབ་པ་དང་བྱིང་རྒོད་དང་ཡེངས་དང་མ་ཡེངས་མེད་དེ་ཡེངས་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་པར་ཤར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྒོམ་ཆེན་གྱི་རིག་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མ་ཡེངས་པའི་ངང་སྒོམས་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་དུ་འཁོར་བའི་བརྟོད་ཕུར་ལས། སངས་རྒྱས་ལ་སྔ་འདྲེས་གཅིག་གིས་ཉེར་མ་སོང་སྟེ་དཔེར་ན་དེང་སང་གི་ཞི་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་བཞིན་ནོ། །ཀུན་བྱེད་ལས། རང་གམ་བཞག་ནས་གཞན་མ་རྒྱང་དུ་ཚོལ། །བྱེར་མེད་བདེ་བོར་རྩོལ་བ་དང་དུ་ལེན། །ཚི་ཆད་ནད་དུ་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད། །མ་ཡེངས་ཏིང་འཛིན་འཛིན་པའི་བརྟོད་ཕུར་ཡིན། །ཡེ་ནས་ཡིན་ལ་ཡེངས་མེད་ཤོར་བ་མེད། །མ་ཡེངས་ཏིང་འཛིན་རེ་བའི་བསླུ་མཁན་དེས། །རྒྱུ་འབྲས་ཐེག་ཆེན་དྲང་བའི་ལུང་བསྟན་ཡིན། །ཡེ་ནས་ཡིན་པས་ཡེངས་མེད་ཤོར་མེད་དེ། །བྱར་མེད་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀུན་ལས་འདས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ད་ནི་སྣང་སྲིད་ཞིང་ཁམས་སུ་གནས་པས་བླང་དོར་བཟང་ངན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཡེ་ནས་སྤྱི་བླུགས་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ། །བདག་དང་གཞན་དུ་རྟོག་པ་མི་མངའ་བས། །ཁམས་གསུམ་འདི་ཉིད་རང་བཞིན་མཉམ་པའི་ཞིང༌། །རིག་པ་དག་མཉམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པའི་ཞིང༌། །ཁམས་གསུམ་རིགས་དྲུག་ཏུ་སྣང་ཡང་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་ཡེ་ནས་རང་ཤར་བས། ཆོས་ཉིད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་སུ་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། གཞན་ཡང་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས། །སངས་རྒྱས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། །རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །འཁོར་བ་ཡེ་ནས་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་རང་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཉིད་ནི་རྟོགས་པ་ལ། །མངལ་དུ་གནས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །ལུས་སེམས་འདུས་པས་དབྱིངས་རིག་འབྲེལ། །ལུས་སུ་གནས་པས་སྐུ་གསུམ་སྟེ། །རྒས་པས་ཆོས་ཟད་འཁྲུལ་སྣང་འགག །ན་བས་ཆོས་རྣམས་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །ཤི་བས་སྟོང་པ་ངོས་གཟུང་མེད། །དེས་ན་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་དངོས། །ཞེས་པ་དང༌། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྦྱོར་བ་ལས། །ཕ་དང་མ་ཡི་རྒྱུ་ཉིད་དག །འཕེན་པའི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པས་ནི། །བྱང་ཆུབ་རང་རིག་བདེ་ཆེན་པོ། །འབྱུང་ལྔའི་རྒྱུ་ལས་ས་བོན་ནི། །སྟོང་ཉིད་ཡུལ་ལ་སྣང་བར་ཤར། །གཉིས་ཀྱི་བདེ་བའི་སྙོམས་འཇུག་ནི། །ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཉིད། །མངལ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཚུད་པ་ནི། །རང་རིག་གཞི་ནས་སྣང་བར་ཤར། །བདུན་ཚན་བདུན་ནི་རྟོགས་ཚད་དོ། །ཟླ་བཅུས་ས་རྣམས་བགྲོད་པ་ཉིད། །བཙས་པ་ཉིད་ནི་སྐུར་བཞེངས་ཏེ། །ལུས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞི་སྣང་ཡུལ། །ལུས་སུ་གནས་པ་གཞི་ཡིན་ཏེ། །རྒས་པ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་སངས། །ན་བ་ཉིད་ནས་རྟོགས་པའི་གདེང༌། །ཤི་བས་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པར་གྲོལ། །གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་སེམས་ཅན་ཀུན། །འབད་མེད་ཡེ་ནས་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་མཐུན་ཡོད་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཆོས་མཐུན་སྦྱོར་མི་ཤེས་པར་གད་མཆོངས་གཡང་མཆོངས་ལ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཡིན་ངར་སྣང་ཡིན་ཟེར་བ་ནི་རྨོངས་པ་རྡོལ་ཐབས་སུ་སྨྲ་བ་སྟེ། གཉིད་ཁུང་དུ་ཁ་ཅིག་གླབ་རྡོལ་ལ་དེ་སྐད་ཟེར་བ་དང་ཁྱད་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་མཐུན་དང་དག་པ་སྦྱར་བས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གསང་སྙིང་ལས། རྡོ་རྗེ་ཕུང་པོའི་ཡན་ལག་ནི། །རྫོགས་པའི་སང་རྒྱས་ལྔ་རུ་གྲགས། །སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་མང་པོ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་ཉིད་དོ། །ས་ཆུ་སྤྱན་དང་མཱ་མ་ཀཱ། །མེ་རླུང་གོས་དཀར་སྒྲོལ་མ་འོ། །ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡུམ། །སྲིད་གསུམ་མ་ལུས་ཆོས་སོ་ཅོག །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་ཆོས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་མི་བརྙེས་སོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྣང་བ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་སྔར་མ་མཐོང༌། །རྟོག་བཅས་འཁྲུལ་པ་གཞི་མེད་པས། །ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུ་ཆེན་པོར་རྟོགས། །འཁྲུལ་པའི་རང་རྟོག་རྒྱུན་ཆད་དོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་མེད་སྣང་བ་ནི། །ཡེ་ནས་གྲོལ་བའི་གནད་ལས་བྱུང༌། །འགྲོ་བའི་ཕུང་པོ་སངས་རྒྱས་སྐུ། །ཡེ་ནས་ཡིན་པས་སུ་མ་རིག །ཅེས་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། བདག་དང་འཛིན་པའི་ཞེན་ཡུལ་ནི། །དང་པོ་ཉིད་ནས་ཆོས་ཉིད་ལ། །འདི་ཀུན་རང་གིས་རང་སྣང་བར། །ཡེ་ནས་སྣང་བ་སྔར་མ་རིག །བདག་རྟོག་བཅིངས་པའི་ཉོན་མོངས་ལྔ། །ཡེ་ནས་རིག་པར་རང་ཤར་བས། །ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཞལ་མ་འཚོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་རིག་པའི་རང་སྣང་དུ་ཤར་བ་ལྟར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རང་སྣང་དག་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་རང་སྣང་དག་པ་སྟེ། །སྤང་བླང་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ཕྱམ་གཅིག་པས། །གཞན་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད། །ཆོས་ཀུན་སེམས་ཉིད་ཀློང་ཆེན་དེར་གསལ་ལ། །མཉམ་པའི་དོན་ལས་གཡོ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །རིག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་དག་ཙམ་ལས། རྒྱུ་རྐྱེན་དང་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་ལས་གཞན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་བཙལ་དུ་མེད་དེ། རིག་པ་དག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ཡང་རིག་པའི་སྣང་ཚུལ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཡང་གཞན་ནས་རྙེད་པའི་གནས་མེད་དེ། །གསང་སྙིང་ལས། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་བཞི་གང་ནས་ཀྱང༌། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྙེད་མི་འགྱུར། །སེམས་ཉིད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པས། །སངས་རྒྱས་གཞན་དུ་མ་ཚོལ་ཅིག །བཙལ་ཡང་རྒྱལ་བས་མི་རྙེད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཀུན་བྱེད་ལས། སྣང་སྲིད་ཆོས་དང་སྣང་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས། །སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབྱུང་དེ་བཞིན་ཉིད། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་སོ་སོར་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དབྱིངས་ནས་ཚོལ་བྱེད་པ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བས་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། སྔ་རབས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང༌། །རང་སེམས་མ་བཅོས་སྔར་མཐོང་རྟོགས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་རང་ངོ་རྟོགས་ན་གོལ་སྒྲིབ་ཤུགས་ཀྱིས་ཆོད་པ་སྟེ། །ཕྱི་དང་ནང་མེད་འཆར་ནུབ་རྙོག་པ་མེད། །མཐའ་ཡི་མུན་སེལ་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །གང་ཡང་མ་སྤངས་གོལ་ས་ཤུགས་ལ་ཆོད། །རིག་པའི་ངོ་བོ་སྤང་བླང་བྱ་བཙལ་ལས་འདས་པས་གཞན་དུ་བགྲོད་པ་དང་བལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་གོལ་ས་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་ལ། རིག་པའི་ངོ་བོ་རང་ལ་བཞག་ནས། དེ་ནས་ལོགས་སུ་འབད་རྩོལ་དང་ལྟ་སྒོམ་བྱས་པས་གོལ་སྒྲིབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ནི། །ཆོས་ཀུན་མ་ལུས་པ་ཡི་སྙིང་པོ་སྟེ། །མ་སྐྱེས་རྣམ་པར་དག་པས་སྒྲིབ་པ་མེད། །བགྲོད་པའི་ལམ་དང་བྲལ་བས་གོལ་ས་མེད། །ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་བཙལ་དུ་མེད། །ཆོས་ཀུན་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་གཅིག་ལ། །གཅིག་ལ་རྣམ་པར་བགྲངས་པས་གོལ་སྒྲིབ་བྱུང༌། །བགྲོད་དུ་མེད་ལ་བགྲོད་པས་གོལ་ས་བྱུང༌། །དམིགས་མེད་བལྟས་པས་མ་མཐོང་སྒྲིབ་པ་བྱུང༌། །ཞེས་སོ། །རིག་པའི་ངང་ལ་ཅི་སྣང་ཡང་དབྱིངས་ལས་གཡོས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། །འགྲོ་བའི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་འཇིག་རྟེན་དང༌། །དག་པའི་སངས་རྒྱས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་རྩལ་ལས་ཤར་བ་ཡི། །རོལ་པ་མ་འགགས་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཁྱབ་ཀུན། །ཆོས་དབྱིངས་ངང་ལ་རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་ཙམ །རྟོགས་པས་བདེ་གཤེགས་དག་པའི་སྣང་བ་དང༌། །མ་རྟོགས་མ་རིག་གཟུང་འཛིན་བག་ཆགས་ལས། །སྣ་ཚོགས་སྣང་ཡང་དབྱིངས་ལས་གཡོས་པ་མེད། །དབྱིངས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་ངོ་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་དང་མ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་ལྟར་སྣང་ཡང༌། གཉིས་ཀ་རིག་པའི་ངང་དུ་རོ་གཅིག་པས་རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན། །ཀུན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་ང་ཡིས་བྱས་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་སྟོང་གསལ་འགག་མེད་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཀུན་གྱི་དངོས་གཞི་སྟེ། །མཚན་ཉིད་མ་འགགས་སྣ་ཚོགས་ཅི་ཤར་ཡང༌། །རང་གསལ་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་དབྱིངས་གསལ་བས། །དབྱེ་བསལ་མེད་དོ་རྒྱ་ཡན་རིག་པའི་འགྲོས། །ཤེལ་གོང་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟར་ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ངང་ལས། འགག་མེད་ཀྱི་རོལ་པ་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་སྟེ། རིག་པ་རང་ཤར་ལས། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་རྒྱ་མ་ཆད། །ཕྱི་དང་ནང་མེད་ཡངས་པ་ཆེ། །དག་པ་དྲི་མེད་ཤེལ་གོང་བཞིན། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །དེའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། །ཟང་ཐལ་ཡེ་ཤེས་རང་བྱུང་ཀློང་ཡངས་ཤིང༌། །མ་བསྒྲིབས་ཕྱི་ནང་མེད་པར་འོད་གསལ་བས། །རང་རིག་སེམས་ཀྱི་མེ་ལོང་འོད་པོ་ཆེ། །འདོད་འབྱུང་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །བཙལ་བ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་རང་འབྱུང་བས། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་འདོད་དགུར་འབྱུང་བའི་དཔལ། །དབྱིངས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ནོར་བུའི་རྩེ་མོ་ནི་ངང་གིས་འོད་གསལ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་འཁོར་འདས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པར་འཕྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མེ་ལོང་འོད་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡངས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཉིད། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རྫོགས་ཆེན་ང་ཡི་བྱང་ཆུབ་སེམས། །རིག་པའི་ངོ་བོ་རྟོག་མེད་ལ། །ཅི་ཡང་མེད་པས་ཅི་ཡང་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་དང༌། རང་ཤར་ལས། མི་འགག་རོལ་པའི་ཚོགས་ཉིད་ལས། །ཀུན་བཟང་ཡངས་པའི་དབྱིངས་ཉིད་ཤར། །དགོངས་པ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོའི་དབྱིངས། །འཛིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཆགས་པ་མེད། །རྟོག་མེད་སྨྲ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཆོ་འཕྲུལ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཀློང་ཡངས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ། །དབྱིངས་ལས་དབྱིངས་བྱུང་ཐབས་མཆོག་མ་འགགས་ཤར། །ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དབྱིངས་སུ་ལྷུན་རྫོགས་པས། །དངོས་པོ་ཟིལ་གནོན་སྟོང་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀློང༌། །སྟོང་པ་ཟིལ་གནོན་རང་རིག་བྱང་ཆུབ་ཀློང༌། །མཐའ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རིག་པ་ནམ་མཁའི་ངང་དང༌། དེ་ལས་ཤར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ཆུ་ཟླ་ལྟར་ཡོད་མེད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ཀློང་ཆེན་དག་པའི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། རིག་པ་རང་ཤར་ལས། སྒྱུ་མ་ཆུ་ཟླ་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན། །མེད་པ་ཟང་མ་མ་ཡིན་ལ། །ཡོད་པ་ཡང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་མེད་གཉིས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། །རིག་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་བ་མེད། །སྣང་བའི་རང་བཞིན་འགག་པ་མེད། །རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད། །རིག་པའི་འབྲས་བུ་མ་བཅོས་པ། །རིག་པ་སྐུ་གསུམ་ངོ་བོར་གསུང༌། །ཞེས་སོ། །དེ་ནི་དེ་དག་གི་དོན་མཁའ་ཀློང་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་བསྡུ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་སྣང་སྟོང་ཡེ་ནས་མེད། །གཉིས་མེད་མ་ཞེན་བསམ་ཡས་ཆོ་འཕྲུལ་འབྱུང༌། །དུས་གསུམ་དུས་མེད་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །མི་འགྱུར་མི་ཕྱེད་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཀློང༌། །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས། །གཟུང་འཛིན་ཟིལ་གནོན་རང་རིག་བྱང་ཆུབ་ཀློང༌། །ཕྱི་ནང་མེད་ཆོས་ཉིད་ལྷུན་ཡངས་སོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྣང་སྟོང་ལ་སོགས་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་དུས་གསུས་མཉམ་པའི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི། རིག་པ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་སུ་ཡེ་ནས་ཤར་བས་བཟུང་འཛིན་མེད་པའི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །རང་ཤར་ལས། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཡིན། །ཐ་དད་མ་ཡིན་གཅིག་པུ་ཉིད། །སངས་རྒྱས་པས་ཀྱང་ང་སྔར་བྱུང༌། །གཟུང་འཛིན་བསླད་པའི་ཆོས་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་དང༌། རྩལ་རྫོགས་ལས། གཉིས་མེད་རིག་པའི་རང་སྣང་ཅིར་ཡང་འཆར། །ཆོས་སྐུ་དངོས་བྲལ་ཡེ་ཤེས་གསང་བ་ཉིད། །སྣང་བ་རང་ལུགས་ཡེ་འབྱམས་ཐུགས་ལ་གནས། །ཟད་མེད་རིག་པའི་སྣང་བ་ཅིར་ཡང་སྣང༌། །འགག་མེད་རོལ་པའི་རིག་པ་ཅིར་ཡང་འཆར། །རྟོག་མེད་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཉམ་པ་ཉིད། །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་རིག་པ་གཟུང་འཛིན་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་དབྱིངས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངར་བཞིན་བསྟན་པ་སྟེ། །ལེའུ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ།།