Gnas lugs rin po che'i mdzod/Chapter 5/Commentary

 » «།།ད་ནི་དེ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གི་གནས་ལ་གདམས་པ་ལས། གང་ལ་གདམས་པ། གང་གིས་གདམས་པ། གང་གདམས་པ། ཇི་ལྟར་གདམས་པ། གདམས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྔགས་པ་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་གང་ལ་གདམས་པའི་སྣོད་བསྟན་པ་ལས། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་གཉིས་ལས། སྤྱིར་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྣོད་ནི། དེ་ལྟར་ཡང་ཟབ་ཐེག་པའི་ཉིང་ཁུ་འདི། །བློ་རབ་སྐལ་ལྡན་ངེས་པའི་གང་ཟག་ལས། །ཐེག་པ་དམན་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཕྱོགས་ཞེན་དང༌། །བློ་ཆུང་སྐལ་བ་དམན་ལ་བསྟན་མི་བྱ། །སྐལ་བ་དམན་པ་ལ་ནི་ཟབ་མོ་བསྟན་ཀྱང་མི་རྟོགས་པ་དང༌། བློ་ཆུང་བ་ནི་བློར་མི་ཤོང་བས་ཆོས་སྤང་བ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ནི་རང་གི་གྲུབ་མཐར་ཞེན་ནས་ལོག་པར་བལྟ་བ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཞེན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཁོ་ནས་ཐམས་ཅད་འཇལ་བས། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་ཡང་རྩོད་ཅིང་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་གནས་སུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར། སྣོད་མ་ཡིན་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་འདི་གསང་དགོས་པར་བསྟན་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་འདི་ནི། །རྒྱུ་འབྲས་ཐེག་པ་ཅན་ལ་བསྟན་གྱུར་ན། །འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་བཞིན་དུ། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ཟེར། །ཅེས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཅན་རྣམས་ལ། །ཀུན་བྱེད་ང་ཡི་ལུང་འདི་བསྟན་མི་བྱ། །ང་ཡི་ལུང་འདི་ངེས་པར་བསྟན་བྱས་ན། །དགེ་སྡིག་ལས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་ཟེར་ནས། །ཡང་དག་ང་ལ་སྒྲོ་དང་སྐུར་བཏབ་པས། །ཡང་དག་ང་དང་ཡུན་དུ་འཕྲད་མི་འགྱུར། །ཅེས་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། ཚིག་འདི་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་བརྗོད་པར་མ་བྱེད་ཅིག» «དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་བློ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་འདི་ཀུན་ཐོས་པས་སྐྲག་པ་དང༌། དངངས་པ་དང༌། བརྒྱལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གསང་སྔགས་རྣམས་ལ་མི་མོས་ཏེ། ཡིད་ཕྱིར་ཕྱུང་ནས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་ན། བསྟན་ཅིང་ཐོས་པ་ཡང་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། རླུང་ཕྱོགས་ཙམ་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྣོད་ནི། བླ་མ་སྨོད་ཅིང་མཆེད་ལ་ཁྲོ་བ་ དང༌། །གསང་སྒོ་འཆོལ་ཞིང་ཡོངས་ལ་སྒྲོགས་པ་དང༌། །དད་མེད་སེར་སྣ་ཆེ་ཞིང་ངང་རྒྱུད་ངན། །ཚེ་འདིའི་ཞེན་པ་ཅན་ལ་གསང་བར་བྱ། །བླ་མ་དང་མཆེད་ལྕམ་ལ་མི་གུས་ཤིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། གསང་བ་སྒྲོག་ཅིང་ཡོངས་ལ་སྟོན་པ་དང༌། དད་པ་མེད་ཅིང་སེར་སྣ་ཆེ་བ་དང༌། ངང་རྒྱུད་ངན་ཞིང་ཚེ་འདིའི་འཁྲུལ་སྣང་བདེན་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་སྣོད་དུ་མི་རུང་བའི་སྐྱོན་ཆགས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་མི་བྱ་སྟེ། སྙིང་པོའི་བསྟན་པ་དང་སློབ་དཔོན་གྱི་སྐུ་དགྲར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་རིག་པ་རང་ཤར་ལས། བཀུར་སྟི་ཕུ་དུད་མི་བྱེད་ཅིང༌། ། གསང་སྔགས་འཆོལ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། །རིགས་རྒྱུད་མེད་ཅིང་ངང་རྒྱུད་མེད། ། ཤེས་རབ་ཆུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། །བཀའ་དྲིན་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང༌། །རང་གི་རིགས་རྒྱུད་བརྗོད་པ་དང༌། །ལུས་ལ་རྒྱན་བཟང་འདོགས་པ་དང༌། །དོན་མེད་ཕྱལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། །སློབ་མ་མ་བརྟགས་སློབ་དཔོན་དགྲ། །ཉམས་སུ་མི་ལེན་གང་ཟག་ལ། །རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མི་བཤད། །ཅེས་པ་དང༌། ཀུན་བྱེད་ལས། སྣོད་མིན་ལོག་པའི་གང་ཟག་བསྟན་པ་ནི། །གྲགས་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང༌། །ང་རྒྱལ་དམ་པ་མི་བཀུར་ཡིད་ཕྱུང་བཟློག» «།འཆར་ཞིང་རྫས་དང་དད་པར་མི་ལྡན་ཏེ། །རང་རྩོད་ཉམས་ལེན་བཙན་ཐབས་འདོད་པ་དང༌། ། བསྟན་པ་ཡོངས་ལ་འཕེལ་ཞིང་མི་མཐུན་དང༌། །སྒྲོ་སྐུར་བདག་གཞན་གནོད་སེམས་སྒོམ་པ་སྟེ། །འདི་ལ་མི་བསྟན་མཆོག་ཏུ་གསང་བར་བྱ། །ཞེས་སོ། །བླང་བྱའི་སྣོད་བསྟན་པ་ནི། སྐལ་བཟང་རབ་མཆོག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད། །བླ་མ་ལ་གུས་ཤེས་རབ་ཆེ་བ་དང༌། །ཁོང་ཡངས་སྤྲོ་རིང་གཏོང་ཕོད་ཆེ་བ་དང༌། །རྣམ་རྟོག་ཆུང་ཞིང་ཞེན་པ་ཆུང་བ་དང༌། །ཚེ་འདིའི་«༼༡༽«བློས་བཏང་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་དང༌། །དད་དང་བརྩོན་འགྲུས་གསང་བ་ཐུབ་ལ་བསྟན། །བླ་མ་ཆོས་དང་མཆེད་ལྕམ་ལ་དད་པ་དང༌། མོས་གུས་དང་གཏོང་ཕོད་ཆེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཡངས་པ་དང༌། ཁོང་ཡངས་པ་དང༌། ངང་རྒྱུད་དྭངས་པ་དང༌། ཞེན་པ་དང༌། དག་གྲོལ་དང༌། གཙང་བར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་ཆུང་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་ཞིང་གསང་བ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ལ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། དད་པའི་སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ། །ཤེས་རབ་ཆེ་ཞིང་འཛིན་ཆགས་མེད། །ཕུ་དུད་ཆེ་ཞིང་གསང་སྔགས་སྤྱོད། །རྟོག་མེད་སེམས་ལ་གཡེང་བ་མེད། །དམ་ཚིག་ལྡན་ཞིང་སྒྲུབ་ལ་བརྩོན། །བྲེང་ངེ་དུང་ངེ་བརྩེ་གདུང་ལྡན། །ལྷང་ངེ་ལྷན་ནེ་སྒོམ་ལ་སྤྱོད། །སློབ་དཔོན་གསུང་པ་ཇི་བཞིན་སྤྱོད། །དམ་ཚིག་འཆལ་བར་མི་གཏོང་ཞིང༌། །སྤྱོད་ལམ་གཞན་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད། །གུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་དྭངས་ཤིང༌། །ཚིག་གཅིག་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་འཛིན། །རང་གི་དོན་ལ་དེ་བཞིན་སྤྱོད། །གསང་བ་གཉེར་གཏད་ཐུབ་པར་ བྱེད། །རྡོ་རྗེའི་དོན་ལས་མི་འདའ་ཞིང༌། །ཐོས་པ་ཆེ་བའི་གང་ཟག་བསྟེན། །རང་གི་དོན་ལས་འདའ་བ་མེད། །དྲེགས་པའི་ཚིག་མེད་འཇམ་པོར་སྨྲ། །ཕ་རོལ་སེམས་དང་མཐུན་འཇུག་བྱེད། །སློབ་དཔོན་དང་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཁྱད་མེད་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་བྱེད། །དེ་ནི་སློབ་མའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ལྡན་པའི་སློབ་མ་ནི། །རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད་དུ་གསུངས། །ཞེས་པ་དང༌། ཀུན་བྱེད་ལས། དད་དང་དམ་ཚིག་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་དང༌། །སྙིང་རྗེ་ཡི་རང་སྐྱོ་དང་ཡིད་རྟོག་མེད། །ལུས་དང་བུ་དང་ཆུང་མ་བྲན་དང་ནོར། །གང་ལའང་མ་ཆགས་དད་དང་དགའ་བས་འབུལ། །» «འདི་དག་དད་དང་དམ་ཚིག་རྟགས་ཡིན་པས། །སྙིང་པོའི་དོན་དང་ལྡན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །སློབ་མ་«༼༡༽«ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ནི། དེས་ཀྱང་རྟོགས་པས་བླ་མ་མཉེས་བྱས་ཏེ། །དམ་བཅའ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་ལེགས་པར་ཞུ། །རྗེས་སུ་གནང་ནས་ཚུལ་བཞིན་བསྒྲུབ་བྱ་སྟེ། །གནས་ལུགས་ས་ལ་ཟད་པར་ཕྱིན་པར་བྱ། །» «སྣོད་དང་ལྡན་པའི་སློབ་མ་དེས་སྙིང་པོ་འདི་ཞུ་བའི་སྔོན་དུ་ཐབས་དུ་མས་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱས་ལ་སྒྲུབ་པའི་དམ་བཅའ་ཕུལ་ནས་»«ཞུས་ཏ«༼༡༽«། བླ་མས་རྗེས་སུ་གནང་ནསེ་«༼༢༽«ཚེ་འདི་བློས་བཏང་སྟེ། སྒྲུབ་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བྱས་ལ། ད་རེས་ཀྱི་ཚེ་འདིས་འཁོར་འདས་ལ་བཟླས་སོ། །གནས་ལུགས་ཟད་པར་ཕྱིན་པར་བྱའོ། །ཀུན་བྱེད་ལས། གང་གིས་སྙིང་པོའི་བསྟན་པ་བདག་ཐོབ་ན། །འཇིག་རྟེན་མཚན་མས་བདག་ལ་ཅི་བགྱི་སྟེ། །ཐོབ་ན་བདག་གིས་དཀའ་བ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས། །དམ་བཅའ་ལེགས་པར་གནས་ལ་བསྟན་པ་སྦྱིན། ། ཅེས་སོ། །ཐུན་མོང་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་ནི། སློབ་མས་རང་»«མ་རྟོགས་པ་«༼༣༽«བླ་མ་མཆོད་ཅིང༌། ཆོས་འབའ་ཞིག་འདོད་པས་རྟག་ཏུ་བླ་མ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བསམ་པ་དང༌། བླ་མས་ཀྱང་སློབ་མ་དེ་ཐུགས་རྗེས་བྲེང་ངེ་གཟུང་ཞིང་དུས་སུ་འདོམས་པས་བུ་བཞིན་བསྐྱང་ཞིང༌། གཉིས་ཀ་སེམས་ཀྱི་འཕེན་པ་མ་ཆད་པས་ཕན་ཚུན་བརྩེ་གདུང་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། མན་ངག་ལུང་གི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ལ། །ཁུ་བོ་ཕ་དང་མ་དང་མིག» «།རིན་ཆེན་བུ་ཆུང་ནོར་གྱི་» «དབྱིག» «།རབ་ཏུ་གཅེས་དང་ཡིད་འཐད་དབུལ། །ཅེས་པ་དང༌། རང་ཤར་ལས། དེ་ལྟར་མན་ངག་སློབ་དཔོན་ལ། །རང་ལུས་དང་ནི་རིན་ཆེན་རྫས། །ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་དག་གིས་བསྟེན། །ཅེས་པ་དང༌། ཀུན་བྱེད་ལས། མདོར་ན་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་དབུལ་བྱ་ཞིང༌། །རྫས་དང་ཞིང་ཡུལ་རྐང་འགྲོས་སྨོས་ཅི་དགོས། །» «གལ་ཏེ་བདག་ལ་དགོས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། །དམ་པས་བླངས་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འབུལ། །ཞེས་པ་དང༌། རང་ཤར་ལས། ཐུགས་རྗེའི་འབྲེལ་ཐག་མ་ཆད་ཅིང༌། །བརྩེ་གདུང་རྒྱུན་ཐག་མ་ཆད་པ། །སློབ་དཔོན་སློབ་མའི་འབྲེལ་» «པའོ། །ཞེས་སོ། །གང་གིས་གདམས་པའི་བླ་མའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། ཐོས་མང་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་བླ་མས་ཀྱང༌། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། གསང་སྔགས་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་སྤྱིའི་སློབ་དཔོན་ནི་ཐོས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ། དབང་དང་དམ་ཚིག་རྫོགས་པ། བསྐྱེད་རྫོགས་ཐུན་མོང་གི་གནས་ལ་རང་སྨིན་ནས་གཞན་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མངའ་བ་ཡིན་པས། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བླ་མ་ནི་དེའི་སྟེང་དུ་གསང་ཆེན་ངེས་པའི་དབང་ཐོབ་ཅིང་དམ་ཚིག་དག་ལ་རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་གི་དོན་ལ་མཁས་པ། ལྟ་སྒོམ་རྣམ་པར་དག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་རང་ཉིད་ཟད་པར་ཕྱིན་ནས་གཞན་བདེ་ལ་འགོད་པའི་ནུས་པ་མངའ་བ་སྟེ། མདོར་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་དཔུང་རྒྱན་ལྟར་ནུབ་པ་མེད་པའི་གཏེར་འཆང་བ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རྡོ་རྗེ་དོན་ལྡན་སློབ་དཔོན་ནི། །ངང་རྒྱུད་བཟང་ཞིང་སློབ་ལ་མཁས། ། དབང་ཐོབ་གསང་སྔགས་དོན་ལ་སྦྱོར། །ཕྱི་ནང་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས། །ཡི་དམ་ལྷ་དང་འདུ་འབྲལ་མེད། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཡེངས་པ་མེད། །རྫོགས་ཆེན་མན་ངག་དོན་ལྡན་པའི། །གསང་སྔགས་གསང་བའི་རྒྱུད་ལ་མཁས། །ཕྱི་ནང་སྒྲུབ་ཐབས་ཐམས་ཅད་བྱེད། །ལྟ་བའི་དོན་ལས་མི་འདའ་ཞིང༌། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་བྱ་བ་བཏང༌། །ཡོན་ཏན་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་ལྟར། །ཟད་མེད་གཏེར་ལ་སྤྱོད་པའོ། ། ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། མཚན་ཉིད་རྫོགས་པའི་བླ་མ་ནི། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གཞི་འཛིན་པའོ། །ཞེས་སོ། ། ཞར་ལ་སྤང་བྱའི་བླ་མ་ཡང༌། རང་ཤར་ལས། མི་ཤེས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་སྟེ། །བླུན་རྨོངས་ཚིག་ཕྱིར་འབྲེང་བ་དང༌། །གསང་སྔགས་དོན་ལ་མི་དགོངས་དང༌། ། གཞན་གྱི་ཞེ་གཅོད་ཁངས་ཚིག་དང་«༼༡༽«། །ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ། དབང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞལ་མ་མཐོང༌། །དམ་ཚིག་འཆལ་བར་གྱུར་བ་དང༌། ། དྲིས་པ་དག་ལ་ལན་མི་སྟོན། །ཐོས་ཆུང་ང་རྒྱལ་ཆེ་བ་དེ། །སློབ་དཔོན་མ་བརྟགས་སློབ་མའི་བདུད། །གསང་སྔགས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་མིན། །རྫོགས་ཆེན་ཨ་ཏི་སྟོན་མི་ནུས། །དེ་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་གདམས་པའི་ཚུལ་ནི། སྣོད་ཀུན་བརྟགས་ཏེ་རིམ་གྱིས་གནད་རྣམས་སྦྱིན། །སྣོད་མྀན་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གསང་བར་བྱ། །བཀའ་རྒྱས་བཏབ་ཅིང་གཏད་རྒྱས་དམ་དུ་སྦས། །བླ་མས་སློབ་མའི་སྣོད་བརྟགས་ལ། ལོ་དང་ཟླ་བར་ཉམས་སུ་ལེན་དུ་བཅུག་ནས་གནད་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལས་དུས་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། སྣོད་མིན་ཁ་གསག་ཅན་གྱིས་དུས་གཅིག་ཐོབ་ན་བསྟན་པ་འཆོལ་ཞིང་བྱིན་རླབས་ཡལ་བར་འགྱུར་ལ། སྣོད་ལྡན་ཡིན་ཡང་སྒྲུབ་པ་མ་སྨིན་པས་ཆོས་ལ་བློ་འདྲེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སློབ་དཔོན་པདྨས་མཛད་པའི་དུས་གནད་བརྟག་པ་ལས། དེ་ཡང་དུས་གཅིག་མ་ཡིན་རིམ་པས་སུ། །སྣོད་རྣམས་བརྟགས་ལ་ལེགས་པར་སྦྱིན་བྱ་ཞིང༌། །ཚེ་འདིའི་ཞེན་པ་ཅན་ལ་གདམས་གཞུག་སྦ། །ཞེས་པས། སྣོད་ལྡན་ཡིན་ན་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཡོད་པས་ཡོན་དང་བསྙེན་བཀུར་དང་བཅས་ནས་ཞུས་ཏེ།» «ཡོ་བྱད་ལ་འདོད་པ་མེད་ཀྱང་ཕ་རོལ་གྱི་བྱེད་པས་ཤེས་ཏེ། སྣོད་མིན་ནི་ཁ་གསག་གི་ཕྱག་རྟེན་ལས་དོན་གཉེར་མེད་པས་རྟེན་འབྲེལ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། སྔོན་དུ་བརྟགས་དང་དད་པ་བརྟག་བྱའི་ཕྱིར། །རིན་ཆེན་དབྱིག་དང་བཅས་པས་གུས་སྣོད་ཀྱིས། །» «ཆགས་སེམས་ང་རྒྱལ་གཞན་སེམས་མ་ངེས་ལ། །དེ་ལ་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་བསྟན་མི་བྱ། ། ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྣོད་ལྡན་ལ་བསྟན་ཞིང་སྣོད་མིན་ལ་གསང་ཞིང༌། རང་ཤར་ལས། མན་ངག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན། །སྣོད་ངན་ཕལ་དུ་བླུགས་མི་བྱ། །དད་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཡི་བཅུད། །སྣོད་ངན་དག་དུ་བླུགས་གྱུར་ན། །བཅུད་མེད་གཉིས་སུ་འཕུང་བར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་བློ་དམན་རྣམས་ལ་གསང༌། །ཞེས་སོ། །གསང་ཚུལ་བློ་དམན་པ་ལ་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་པར་ཡིད་ཀྱིས་མི་བསམ། ཚིག་འབྲུ་ངག་ཏུ་མི་བརྗོད། གླེགས་བམ་ལག་ཏུ་མི་གཏད་པ་དང༌། སྣོད་ལྡན་ལའང་སྣོད་མིན་ལ་གསང་བའི་བཀའ་རྒྱས་གདབ་ཅིང༌། སྣོད་ལྡན་ལ་བསྟན་པའི་གཏད་རྒྱས་དམ་དུ་སྦ་བར་གདམས་པའོ། །གང་གདམས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་ནི། སྐལ་ལྡན་རབ་མཆོག་སྙིང་གི་བུ་རྣམས་ལ། །ངེས་དོན་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་གཏད་པར་བྱ། །འདི་ལ་བསྟན་པ་དངོས་དང༌། གང་ལ་གཏད་པར་བྱ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སེམས། རྒྱུ་འབྲས་བྱ་རྩོལ་ལས་འདས་པར་སྟོན་པའི་ཚུལ་ཏེ། ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། དགོངས་པས་ངང་ལ་བསྐྱལ་བ་དང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་རིག་ངོར་ཅི་སྣང་ཡང་རིག་པ་ལས་མ་གོས་«༼༡༽«ཤིང་ཕན་གནོད་མེད་པས། རྒྱུ་འབྲས་དགེ་སྡིག་ལས་འདས་པས་ཟང་ཐལ་ཆིག་རྫོགས་ཆེན་པོ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རྟོག་མེད་ནམ་མཁའ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ང་ནི་མི་རྟོག་བླང་དོར་མེད། །བླང་དོར་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་འདྲ། ནམ་མཁའ་བླང་དོར་མེད་པ་བཞིན། །ཀུན་ཏུ་བཟང་ལ་བླང་དོར་མེད། །བླང་དོར་མེད་པ་ང་ལ་» «འདུས། །ཞེས་སོ། །ངོ་བོ་རྒྱུ་འབྲས་མེད་པར་ཡང་དེ་ལས། བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཏེ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། དགེ་བས་སངས་རྒྱས་དོན་མི་རྟོགས། །དགེ་བས་སངས་རྒྱས་དོན་རྟོགས་ན། །རྫོགས་ཆེན་གནས་ལུགས་བརྫུན་པར་འགྱུར། །སྡིག་པས་འཁོར་བར་ལྟུང་མི་འགྱུར། །སྡིག་པས་འཁོར་བར་ལྟུང་གྱུར་ན། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་བརྫུན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེའི་འཕྲེང་བསལ་བ་ནི། ཐེག་པ་འོག་མ་ནས་དགེ་སྡིག་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དེ། ཁོ་རང་རྣལ་མའི་དོན་མ་རྟོགས་པས་ཡོད་ཡོད་ལྟར་ཞེན་ནས་འཁྲུལ་པས་དགེ་སྡིག་ཏུ་སྣང་ལ། གཤིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་དགེ་སྡིག་མེད་དེ། ཚད་རིམས་ཀྱི་ཐེབས་པ་ལ་འཁྲུལ་སྣང་ཅི་ཤར་ཀྱང་དོན་ལ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྐྱེ་འགག་གི་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་སྐྱེ་མེད་ལ་བླང་དུ་མེད་པ་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་ནམ་མཁའ་ལ་བླང་དུ་མེད་པ་ལྟར། རྒྱུ་འབྲས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་སེམས་ཉིད་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བླང་དུ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རྫོགས་ཆེན་རྒྱུ་འབྲས་ཡེ་ནས་འདས་པའི་ཕྱིར། །བཙལ་ཞིང་བསྒྲུབས་པས་བྱར་མེད་འགྲུབ་པ་མེད། །རྒྱུ་འབྲས་ལྟ་བའི་སྟོན་པ་ལུང་བསྟན་པ། །འཇིག་རྟེན་མཚན་མའི་ཆོས་ལ་ཚོད་བཙུགས་ནས། །རྒྱུ་འབྲས་«༼༡༽«བཙལ་ནས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །སེམས་ལས་རྒྱུ་མེད་ཡེ་ནས་འབྲས་བུ་མེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ལ་དཔེ་བླངས་ནས། །སྐྱེ་ལས་འཇིག་པ་འབྱུང་བར་སྒྲོ་མི་བཏགས། །རང་བྱུང་རྒྱུ་འབྲས་འདས་པ་མ་རྟོགས་པར། །» «འཇིག་རྟེན་མཚན་མའི་ཆོས་ལ་ཚོད་བཙུགས་ནས། །རྒྱུ་ལས་བཙལ་བས་འབྲས་བུ་བྱུང་ཟེར་བ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་འབྲས་ཐེག་པ་རང་ལུང་ཡིན། །ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉོན་ཅིག ཡེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ཞེས་སུ་བསྟན་པ་ནི། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མ་འགགས་ཀུན་དང་མཚུངས། །རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་མཚུངས་མེད་ཡེ་ཤེས་དེ། །ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་གཞན་ནས་ཆོས་འབྱུང་མེད། །འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་འབྲས་ཆོས་ལ་ཚོད་བཙུགས་» «ནས། །བཙལ་བས་མེད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྒྱུ་ཡིས་མ་བསྐྱེད་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགག་ཆོས་ལ་ཚོད་མི་འཇུག» «།བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགག་ཆོས་ལ་དཔེ་མི་» «ལེན། །ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། ཆེ་བ་འདོད་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་རྩོལ་བྱེད་ན། །སྒོམ་སྒྲུབ་རྩོལ་བས་ཆེ་བ་དེ་མི་འགྲུབ། །ཆེ་བ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ནས་ཡིན། །ཅེས་སོ། །ཐུན་མོང་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་ཏེ། བསྒྲུབས་པས་ནམ་ཡང་མི་འགྲུབ་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་སྐུ་འབྲས་བུར་ཀུན་འདོད་ལ། དེ་ཉིད་བསྒྲུབས་པས་འགྲུབ་ན་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བས། མ་བཅོས་ཇི་བཞིན་བཞག་པས་འགྲུབ་པར་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐུན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབས་པས་འགྲུབ་པར་མ་ཡིན་ཏེ། །མ་བཙལ་རང་བཞིན་གནས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །མ་བཙལ་རང་བཞིན་གནས་ལ་མི་རྟོག་ཞོག» «།ཅེས་པ་དང༌། ཡང་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་གཞན་མེད་དེ། །སྔ་རབས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །རང་སེམས་མ་བཅོས་སྔར་མཐོང་རྟོགས། །ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །མ་བཅོས་པ་ཡི་རང་སེམས་དེ། །མ་བཅོས་ཇི་བཞིན་རྟོགས་གྱུར་པས། །ད་ལྟར་འགྲོ་བའི་དོན་ཡང་མཛད། །སླད་ནས་འབྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །རང་བྱུང་སེམས་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །སྔ་མ་བཅོས་པར་ལུང་མ་བསྟན། །ད་ལྟར་རིན་ཆེན་སེམས་མི་འཆོས། །མ་བཅོས་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་འབྱོན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་མ་རྟོགས་» «ཏེ། །བཅོས་ཤིང་བསྒྲུབས་པས་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །མ་རྟོགས་བཅོས་པས་འགྲུབ་པར་བྱེད། །བསྐལ་པ་དུ་མའི་གྲངས་བགྲངས་ཀྱང༌། །མི་རྩོལ་བདེ་དང་འཕྲད་མི་འགྱུར། །ཀྱེ་སྐུ་གསུམ་སེམས་ལས་མ་བཅོས་ཕྱིར། །སྐུ་གསུམ་སྟོན་པའི་མདོ་ལུང་ལས། །འཆོས་པར་བྱེད་པའི་དོན་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་སྟོན་པ་སྐུ་གསུམ་ཡང༌། །» «ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོན་པ་མིན། །དེ་བཞིན་འཆོས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །སྟོན་པས་བདེན་ཚུལ་ཅི་བསྟན་ཀྱང༌། །ངེས་ལུང་མ་ཡིན་དྲང་ལུང་ཡིན། །ཅེས་སོ། །» «དགོངས་པས་ངང་ལ་བསྐྱང་བ་ནི། དེ་ལྟར་རིག་པ་ཆོས་སྐུ་རྗེན་པ་རྒྱུ་འབྲས་དགེ་སྡིག་ལས་འདས་པ་ཟང་ཀ་ཆོས་ཟད་བློ་འདས་ཀྱི་དོན་མ་བསམས་མ་དཔྱད་རང་སར་ཅོག་གིས་བཞག་དུས་རང་གསལ་དུ་ས་ལེ། སྟོང་གསལ་དུ་མེ་རེ། ཡེ་གསལ་དུ་ཕྱམ་མེ་བ་འདི་ཀ་ཡིན་པས། དེའི་ངང་ལ་མ་བཅོས་མ་བསླད་པར་རང་བབས་སུ་ཕྱམ་མེ། རང་སངས་སུ་སང་ངེ༌། རང་གྲོལ་དུ་ཤིག་གེ རང་དག་ཏུ་སལ་ལེ། རང་མལ་དུ་ལྷོད་དེ། སྒོ་ལྔ་རང་ཡན་རྒྱ་གྲོལ་དུ་ཧར་སང་བར་མེད། ཕྱལ་བ་ནམ་མཁའ་ཀློང་ཡངས་ཀྱི་ངང་དུ་དུས་གསུམ་བློའི་འབྲེལ་ཐག་བཅད་པས་གསལ་བ་མ་འགགས་རྟོག་མེད་རྗེན་པར་ཕྱམ་གདལ་ནས་བཞག་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། གསལ་ལ་མ་ཡེངས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ངང༌། །སྟོང་གསལ་གདལ་ན་བདེ་ཆེན་དབྱིངས་ལ་སྤྱོད། །རྩེ་གཅིག་ངང་ན་དོན་དམ་དབྱིངས་ཀྱི་ངང༌། །ཞེས་པ་དང༌། མུ་ཏིག་འཕྲེང་བ་ལས། སྟོང་ཞིང་གསལ་ལ་གསལ་ཞིང་ཁྱབ། །བསམ་པས་མ་སྦགས་དྲན་པས་སངས། །སྤྲོས་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཁྱབ་ཅིང་སྟོང༌། །རང་དག་མཚོན་པ་ཀུན་དང་བྲལ། །ཅེས་པ་དང༌། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། རང་རིག་སྐལ་མཉམ་སྟོང་ཉིད་གྲོགས། །འདི་ལ་གོམས་པའི་སྐལ་ཆེ་བས། །རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ་བཟུང་» «སྟེ། །ང་ཡི་ཐུགས་རྗེའི་འོད་བཟུང་ནས། །འདི་དང་ང་ཉིད་སྐལ་བ་མཉམ། །ཞེས་པ་དང༌། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། རང་བཞིན་སྣང་བ་མ་འགགས་པར། །བློ་རྨོངས་དྲན་པ་ཀུན་ཟད་དེ། །སྣང་བ་རང་དག་དབྱིངས་སུ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་པའི་རིག་པར་ཡང༌། །མི་གཡོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པས། །ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང༌། །ཡེ་ནས་རྣམ་རྟོག་ཟད་པར་ནི། །རང་བཞིན་རྣམ་དག་དབྱིངས་སུ་གནས། །བརྗོད་ཅིང་སྣང་ཚིག་གཉིས་མེད་པས། །ཕྱི་དང་ནང་མེད་དབྱིངས་སུ་ཡང༌། །རང་དལ་ཆེན་པོའི་ངང་དུ་གནས། །ཕྱི་ནང་མེད་པར་ཟང་ཐལ་བས། །» «མར་«༼༡༽«བསྒྲིབས་དྲི་མ་མེད་པར་ནི། །ཡེ་ནས་ཀ་དག་ཆེན་པོར་ཡང༌། །རྣམ་པར་དག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ནི། །མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཡེ་ནས་བཞུགས། །ཞེས་པ་དང༌། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རང་བཞིན་རྫོགས་ཆེན་རྟོགས་པ་ཡི། །འདི་ལྟར་གོམས་པ་གང་ཡིན་པ། །མ་བཙལ་བཞག་པས་དོན་རྣམས་རྙེད། །མ་བསྒོམས་པར་ནི་བདེ་ཆེན་རྒྱས། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་རིག» «།འདི་ཉིད་སུ་དང་འཕྲད་པ་དེ། མཚམས་མེད་སྡིག་དང་ལྡན་པ་ཡང༌། །འདི་ཉིད་བསྒོམས་པས་གྲོལ་བར་ནི། །ཐེ་ཚོམ་ཉིད་མེད་ན་ར་ཀན། །ཅེས་པ་དང༌། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། འཛིན་ཆགས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དངོས་བྲལ་ཏེ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་མེད་དགོངས་པའི་མཆོག» «།བྱ་རྩོལ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་རང་སར་དག» «།འུབ་ཆུབ་ཏིང་འཛིན་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་ལ་འཇུག» «།ཅེས་པ་དང༌། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡེ་ནས་ཀ་དག་པས། །ཆོས་སྐུ་ཉིད་ལ་དངོས་མེད་བསམ་པ་མེད། །ཕྱི་དང་ནང་མེད་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་ལ། །ཡངས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐའ་བྲལ་དངོས་པོ་མེད། །ཅེས་སོ། །དགོངས་པ་དེ་དག་གི་རང་ངོ་རང་གསལ་བྱིང་རྒོད་མེད་པ་ཕྱེད་གཉེན་པོས་མ་བསྒྲིབས་པར་ཡངས་པ་ཕྱལ་ལེ་ཕྱི་ནང་བར་མེད་དག་པས་གོལ་སྒྲིབ་ཕྱོགས་འཛིན་གྱི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། མ་གོམས་གནས་པའི་སྒོམ་པ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་གསལ་བ་ལ། །ཡིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ། །ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པའི་ཡིད། །ཕྱིར་ལ་ཤོར་བ་མེད་པ་ཉིད། །རིས་ཅན་བཅད་པ་མ་ཡིན་དང༌། །གུད་བཅད་སྟོང་པར་མ་སོང་དང༌། །» «བདེ་བ་རྒྱུན་ཆད་མ་ཡིན་དང༌། །བཏང་སྙོམས་ལྟེང་པོར་མ་སོང་དང༌། །དྲན་རིག་གསལ་བ་ངལ་གསོ་དང༌། །སྦྱངས་པ་ལོག་ཆད་ལམ་སྟོང་དང༌། །འཛིན་ཆ་ནང་དུ་འགྱུ་བདེ་དང༌། །རྣམ་པ་གསལ་བའི་ཆ་འཛིན་དང༌། །ཁ་དོག་ཡིག་འབྲུ་འགྱུར་བྱེད་རྣམས། །དེ་རྣམས་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་ན། །མ་གོལ་གནས་པའི་སྒོམ་པའོ། །» «སྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྣང་ཚུལ་ནི། །མཚན་ཉིད་སྟོང་གསལ་རིག་པ་ལ། །རང་བཞིན་གང་དང་མ་འདྲེས་པ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་མཐའ་ཟད་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རང་ངོ་དག་པའོ། །སྣང་ཚུལ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ལ། །རྒྱུ་རྐྱེན་དག་པའི་རང་བཞིན་ལ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་རང་དག་ན། །སྒོ་ལྔའི་ཡུལ་ཞེན་དག་པ་» «དང༌། །འབྱུང་བའི་རགས་པ་དག་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དག་པ་འཕེལ་སྣང་སྟོན། །» «དེ་ལ་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རང་སངས་སྟོང་པར་གཡོས་པས་དང་པོ་འབྱུང་བ་ཕྲ་རགས་ལ་བདག་འཛིན་དག་ནས། ཡེ་ཤེས་སྟོང་གསལ་གྱི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲུབ་པ་ལས། མཐར་ཕྲ་རགས་འབྱུང་བའི་རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོར་དེངས་ཤིང་ན་བུན་ཡལ་བ་ལྟར་རྡོས་པ་དག་ནས་རིག་པ་ཆོས་སྐུ་ཀ་དག་ལ་ཟད་སར་ཐུག་ནས་རང་ཟ་ཟིན་པར་གསུངས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། མ་གཏད་རང་སོར་བཞག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་འདི་ཡི་ཚིག་ཀུན་ཀྱང༌། །སུས་ཀྱང་བསླབ་པ་མེད་པར་ནི། །སོ་སོའི་བློ་ལ་གོ་བར་སྣང༌། །འདི་ཉིད་རང་གི་བློར་གོམས་པས། །མི་སྣང་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡི། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་དག་ནས། །» «ཐམས་ཅད་ཟང་མ་ཐལ་བྱུང་དུ། །སྟོང་གསལ་ཆེན་པོའི་རིགས་སུ་འགྱུར། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བ་བཞི། །སོ་སོའི་ནུས་པ་མི་སྣང་བར། །ན་བུན་བཞིན་དུ་མཁའ་ལ་དེངས། །འཁྲུལ་པའི་ཞེན་པ་སྣ་ཚོགས་ནི། །ཇི་ལྟར་བསམས་ཀྱང་སྐྱེ་མེད་» «པར། །གཟུང་འཛིན་ཆ་རྣམས་རང་འགགས་ནས། །གང་མི་སྣང་སྟེ་རང་ཟད་» «ནས། །གསལ་བྱེད་རང་གི་ཉམས་མྱོང་བར། །ལུས་ཅན་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་» «ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་» «མཐའ། །ཆོས་རྣམས་རང་སར་བཞག་པས་ཏེ། །སྣང་ཤེས་ཆོས་ཉིད་ཟུང་འཇུག་པས། །ཡེ་གྲོལ་ཅོག་གཞག་ཉིད་ལ་ཐུག» «།དགོངས་པ་བློ་ལས་འདས་པ་དང༌། །» «མཚན་བཅས་རང་སར་དག་པ་དང༌། །སྟོང་དང་དངོས་པོའི་མཐའ་གྲོལ་དང༌། །» «འགྱུ་ཟད་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། །བློ་ཟད་ཡིད་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་སོ། །» «ཁྲེགས་ཆོད་ཀ་དག་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་ནས་འབྱུང་བ་ཟད་པ་དང༌། ཐོད་རྒལ་ལྷུན་གྲུབ་མཐར་ཕྱིན་པས་འབྱུང་བ་དག་པ་གཉིས། ཕྱི་ནང་གི་རྡོས་བཅས་དག་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང༌། འདི་ཉིད་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་སོ་སོར་དེངས་ནས་སྐད་ཅིག་ལ་ཀ་དག་ཏུ་གྲོལ་བས་འོད་ལུས་མི་སྣང་ལ། ཐོད་རྒལ་འོད་ལུས་དེས་འཕོ་བ་ཆེན་མོ་འགྲུབ་པའི་ཆ་ཙམ་སྟེ། འོད་ལུས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །ཀ་དག་གི་སར་གྲོལ་ལུགས་ལ་ཁྱད་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་རྒྱལ་པོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་རྒྱུ་འབྲས་ཚེ་འདི་ལ་ལ་ཟློས་ནུས་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་ར་མ་ཉམས་པ་རྟོགས་པའི་གདིང་ཚད་རྙེད་ནས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ཞིག་སྟེ། དམན་པའི་ཐེག་པ་ལ་མི་བརྟེན་ཅིང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་གྲངས་རྟོག་མི་སྨྲ་བ་ནི་ལྟ་བའི་ཕྱི་རྒྱ་རླབས་ཀྱིས་བཅད་དེ་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཆ་ལས་བྱུང་ལ། ཐེག་པ་འོག་མ་བརྒྱད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། ཨེ་མ་ཧོ། སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བ་ཆེ། །རྟེན་འབྲེལ་ཡེ་ཤེས་ཕྱོགས་དང་བྲལ། །རྫོགས་ཆེན་གསང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར་པའོ། །རྫོགས་ཆེན་ལྟ་བའི་དཔེ་མཚོན་ནི། །ཁྱུང་ཆེན་ནམ་མཁར་ལྡིང་དང་མཚུངས། །ཐེག་པའི་རང་སྐད་སོ་སོར་རབ་ཏུ་གྲངས་མང་ཡང༌། །སེང་གེ་ཝ་སྐད་འདོན་དུ་མེད་དེ་ལྟོ་བ་ཡངས། །» «ཝ་སྤྲེ་སེང་སྐད་འདོན་དུ་མེད་དེ་མགྲིན་པ་དོག» «།རྫོགས་ཆེན་རང་སྐད་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པར་བྱེད། །འོག་མས་རང་རིག་འདོན་དུ་ལྟ་བ་ཡེ་ནས་དམའ། །» «ཞེས་སོ། །དེའང་ཁྱུང་དང་པོ་བྲག་སྟེང་ནས་འཕུར་བ་ལྟར། འོག་མ་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་དུ་བགྲོད་ན། ཕྱིས་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་ལྟར་བྱ་རྩོལ་མེད་པར་འཇུག་པ་འཐད་དོ་སྙམ་པ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་དབང་པོ་སྦྱངས་པས་དེ་ལྟར་སྲིད་དུ་བཅུག་ཀྱང་སྐབས་འདིར་ཁྱུང་ནམ་མཁར་ལྡིང་དུས་ཀྱི་ཕྱོགས་དེར་དཔེ་བྱེད་ཀྱིས། ཁྱུང་གི་སྐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔེ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་མཚོན་པ་ལས། ཐམས་ཅད་མཚོན་དུ་མི་རུང་སྟེ་རུང་ན་དོན་དུ་འགྱུར་གྱིས་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ན་ལྷ་མི་སེམས་ཅན་དབང་པོ་ཐ་དད་པས། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ནི་དབང་པོ་ཡེ་ནས་ཚིག་«༼༡༽«ཆོད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། དམན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །» «དེའི་ཕྱིར་ཀུན་བྱེད་ལས། ལྷ་མི་སེམས་ཅན་དབང་པོ་མི་མཐུན་ཏེ། །ལ་ལ་དབང་པོ་སྦྱངས་པའི་འཕྲོ་བཙན་ཡོད། །ལ་ལ་དབང་པོ་ཡེ་ནས་ཚིག་«༼༢༽«ཆོད་ཡོད། །» «དེས་ན་དགོས་ཆེད་དོན་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པ་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང༌། ཁ་ཅིག་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས། ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པ་ལས་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདོན་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་འདི་ནི་སྔ་མ་བཞིའི་དོན་བསྡུ་བ་དང་ཡང་འབྱེད་དུ་བཀོད་པས་ཏེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྤྱི་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་བཞི་རིམ་དང་འདྲ་བ་ཡི། གནས་དང་པོ་བཞི་ལྡེ་མིག་བཞི་དང་འདྲ་ཞིང༌། འདི་ལྡེ་མིག་ཀྱང་མཛོད་དུ་སྦས་པའི་ཡང་འབྱེད་དེ་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་གཏད་པར་བྱ་བ་ངེས་དོན་སྙིང་པོའི་སྣོད་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གཉིས་ལས། སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་ཁྱུང་ཆེན་ལས། བྱ་བྲལ་གླེན་པའི་ཤུགས་འཆང་བློ་བདེ་བ། །སྤྲོས་མེད་ནམ་མཁའི་ཡིད་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བྱོས། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་གི་སྣོད་ནི། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང༌། །རྫོགས་ཆེན་མན་ངག་གསང་དོན་འདི། །རང་དགར་བསྟན་པར་མ་ཡིན་ཏེ། །ངེས་པའི་ལུང་རྒྱལ་ཁུ་བྱུག་མཆོག» «།འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་གང་ཟག་གིས། །རིགས་དང་སྤྱོད་ལམ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཁ་དོག་མཚན་ཉིད་གསུང་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་ནས་» «ནི། །ཁྱད་པར་འཁོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།» «།ཀྱེ་མ་ཁྱད་པར་འཁོར་ཚོགས་ཉོན། །» «ང་ཡིས་བསྟན་གྱིས་ལེགས་པར་ཉོན། །རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། །རྒྱལ་རིགས་དང་ནི་བྲམ་ཟེའི་རིགས། །དེ་བཞིན་རྗེའུ་རིགས་ཆེན་པོ་དང༌། །ཁྱད་པར་ཆེན་པོའི་རིགས་རྣམས་ལ། །གསང་སྔགས་ངེས་དོན་བསྟན་པར་གསུངས། །ཡང་ན་རིགས་མེད་ཁ་དོག་བརྟག» «།ཕོ་མོ་གཉིས་ནི་གང་ཡང་རུང༌། །ཁ་དོག་འདི་དང་ལྡན་པ་ནི། །རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྣོད་དུ་གསུངས། །ཡན་ལག་རགས་ཤིང་ཁ་དོག་ནག» «།སོ་ཉིད་ཐགས་བཟངས་དཀར་ལ་འདྲིལ། །མིག་རྩ་ཡིད་ཙམ་དམར་བ་དང༌། །སྐྲ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཆེན་པོ་ཡང༌། །གཡས་སུ་འཁྱིལ་ཞིང་ཁམ་ནག་» «མདོག» «།ལུས་ལ་བཀུར་སྟི་ཆུང་བ་དང༌། །ཕྱི་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་མལ་མདོག» «།ཚིག་རྣམས་ཤུགས་འབྱུང་སྨྲ་བ་དང༌། །ཡང་ན་ཚིག་གི་རྣམ་པ་ཀུན། །གཅིག་གིས་གང་ལྟར་སྨྲས་པ་ལྟར། །སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་སྨྲ། །རྫོགས་ཆེན་གདམས་ངག་བསྟན་པར་གསུངས། །དེ་རྣམས་གཅིག་ལ་ཚང་བས་ན། །ཤན་པའི་རིགས་སམ་སྨད་འཚོང་རིགས། །ཕྱག་དར་ཁྲོད་པའི་རིགས་ཀྱང་རུང༌། །རིགས་ངན་གང་དག་སུ་ཡིན་ཡང༌། །ལྷག་མ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱིན། །གསང་བའི་བཅུད་གསུམ་མན་ངག་འདི། །རིགས་དང་ཁ་དོག་བརྟགས་ཐབས་རྣམས། །ང་ནི་མྱ་ངན་འདས་འོག་ཏུ། །གསང་བའི་མན་ངག་ཡང་བཅུད་འདི། །ངེས་པའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལྟར་» «བསྟན། །དེ་རྣམས་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ། །གོང་གི་གདམས་ངག་བསྟན་པར་» «བྱ། །ཞེས་སོ། །གཏད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། དེས་ཀྱང་མི་ནུབ་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་འདི། །ཀུན་ལ་མི་སྤེལ་མི་ནུབ་སྙིང་པོར་བཟུང༌། །གསང་སྒོ་འཆོལ་ན་བཀའ་ཆད་འབྱུང་བ་དང༌། །སྒྲོ་སྐུར་དབང་གིས་སྙིང་པོའི་བསྟན་པ་བསྣུབ། །དེ་བས་གསང་ཞིང་»«ཞི་བདེའི་«༼༡༽«ཡིད་ཀྱིས་འགྲོགས། །ཚེ་འདིར་ཆོས་སྐུ་རྒྱལ་པོའི་གཏན་སྲིད་ཟིན། །ཁྱད་པར་དམ་པའི་སློབ་མ་བསྟན་པ་གཏད་པའི་སྐྱེས་བུ་དེས། སྤྱིར་སྣོད་མིན་ལ་མི་སྤེལ། སྣོད་ལྡན་ལ་བསྟན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣོད་མིན་ལ་རླུང་ཕྱོགས་སུ་ཡང་མི་བསྒྲག་ཅིང༌། སྣོད་ལྡན་ལ་སྟོན་པའང་སྣོད་བརྟགས་ལ་རིམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འདིའི་བསྟན་པ་གཏད་པའི་སྣོད་བྱུང་དུས་སྲེད་ཕོངས་མེད་པར་རིམ་པས་བསྟན་ལ་ལྷག་མ་མེད་པར་སྦྱིན་ནས། བཀའ་རྒྱ་དང་གཏད་རྒྱ་བྱས་ལ་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་མི་ནུབ་པར་ཟུངས་ཤིག་ཅེས་གདམས་པ་སྟེ་སྣོད་མིན་ལ་མི་སྤེལ་བས་སྒྲོ་སྐུར་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་མི་སོག །སྣོད་ལྡན་ལ་བསྟན་པས་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཤིང་ལས་ཅན་ཚེ་གཅིག་གིས་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཞིང་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །དེའང་སྣོད་མིན་ལ་བསྟན་ན་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་ལ་གནོད་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། སྙིང་པོའི་དོན་ལ་བླང་དོར་མི་གནས་ཀྱང༌། །» «མི་མ་ཡིན་དང་འབྱུང་པོའི་བར་གཅོད་ཅིང༌། །མཁའ་འགྲོ་གྲུབ་པ་ཅན་གྱིས་གཉིས་ག་ལ། །དུས་མིན་འཆི་དང་འཇིགས་པའི་དབང་གྱུར་ནས། །སྒྲོ་སྐུར་དབང་གིས་སྙིང་པོའི་ཐེག་པ་བསྣུབ། །དེ་བས་རིགས་ངན་གང་ཟག་སྤང་བར་» «བྱ། །ཞེས་སོ། །སྣོད་ལྡན་ཙམ་ལ་བསྟན་པར་གདམས་པ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། འཇིག་རྟེན་ཞེན་པ་བྲལ་ཞིང་རྒྱུད་བརྟགས་ཕྱིར། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་བླ་མས་ཀུན་བླངས་ལ། །ནུས་དང་མི་ནུས་ཁྱད་པར་རྟགས་ལྡན་ན། །སྙིང་པོའི་དོན་བསྟན་ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་བྱིན། །ཅེས་སོ། །ཁྱད་པར་མཆོག་གི་སྐལ་ལྡན་ལ་བསྟན་པ་གཏད་པ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། མདོ་ལུང་མངོན་དུ་བྱུང་བའི་བཀའ་རྒྱུད་འདི། །མི་འཕེལ་མི་ནུབ་སྙིང་པོ་འཛིན་པ་ལ། །ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ངེས་པར་ཁྱེད་ལ་གཏད། །ཅེས་སོ། །རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཞུས་ནས། གདམས་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་བསྔགས་པ་ནི། འདི་ལྟར་སྐལ་བ་རབ་དང་ལྡན་པའི་སློབ་མས་བཀུར་སྟི་དང་ཕུ་དུད་ཀྱིས་བླ་མ་དམ་པ་མཉེས་པར་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཞུས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་ན་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ལེགས་པ་ཀུན་འགྲུབ་སྟེ། སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་རྩ་བའི་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ལས། རྩ་བ་ཡན་ལག་བླ་མ་གཉིས། །སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ལ། །རྒྱལ་སྲིད་དང་ནི་རང་གི་ལུས། །» «འཁོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན། །ལུས་ངག་སྤྱོད་པས་མཉེས་པ་» «ཡིས། །བླ་མ་སངས་རྒྱས་མཉམ་སྦྱོར་བསྟེན། །དད་དང་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་» «དང༌། །མོས་ཤིང་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་དང༌། །བརྗོད་བྱ་རྣམས་ནི་ནོར་འཁྲུལ་» «མེད། །དབང་པོ་གསལ་བས་བླ་མ་བསྟེན། །བསྟེན་པ་དེ་ལས་ཡོན་ཏན་ནི། །» «དཔག་བསམ་ཤིང་དང་ཡིད་བཞིན་ནོར། །འདོད་འཇོའི་བ་དང་འདྲ་བ་ལས། །» «ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ། །དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་བླ་མ་བསྟེན། །འཁོར་བའི་གཡུལ་ལས་བཟློག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོའི་དོན་གྱི་གནས། །ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབྱིངས། །གང་གིས་གང་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་པའི་ཚུལ། །ལྔ་པའི་གནས་འབྱེད་རིན་ཆེན་འགྲེལ་འདི་བཤད། །དཔག་མེད་དུས་ནས་ཐུགས་རྗེའི་རླབས་ཆེ་བ། །བླ་མ་ཡི་དམ་མཁའ་འགྲོའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། བསྟན་འདིར་མངོན་པར་དགའ་བའི་མཐུ་སྟོབས་» «ཅན། །སྲུང་མ་དམ་ཅན་ཚོགས་རྣམས་དགྱེས་པར་མཛོད། །སངས་རྒྱས་ཐུགས་རྗེས་ལྷ་མི་སེམས་ཅན་ལ། །བླ་མེད་རབ་ཞུགས་མོས་དགེ་ཕུན་ཚོགས་ལྡན། །» «བདེ་གཤེགས་གདུང་འཚོབ་ཐེག་ཆེན་སྙིང་པོར་ཞུགས། །གང་ཡིན་དེ་ཀུན་དེང་ནས་དགའ་བར་མཛོད། །གནས་ལུགས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། བསྟན་པ་གང་ལ་བཞག་པའི་གང་ཟག་གི་རིམ་པ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་སྟེ་རྡོ་རྗེའི་གནས་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པའོ།།